Automount Kullanarak Uzaktan Dosya Sistemlerini Bağlama Yöntemleri

Modern sistem yönetimi, uzaktan dosya sistemlerinin etkili bir şekilde yönetilmesini gerektirir. RHEL 9 tabanlı sistemlerde, automount kullanılarak bu işlem daha dinamik ve talebe dayalı bir hale getirilebilir. Bu makalede, hem geleneksel autofs hizmeti hem de modern systemd automount çözümü detaylandırılmıştır.

Automount Nedir?

Automount, paylaşımların yalnızca erişim yapıldığında otomatik olarak bağlanmasını sağlayan bir yöntemdir. Geleneksel /etc/fstab dosyası kullanılarak yapılan sabit bağlantılardan farklı olarak, automount ile yalnızca gerek duyulan dosya sistemleri etkinleştirilir. Bu yöntem hem NFS hem de SMB paylaşımları için kullanılabilir.

RHEL 9’da Automount Çözümleri

RHEL 9 sistemlerinde automount için iki temel seçenek vardır:

Autofs Hizmeti: Uzun yıllardır kullanılan ve güçlü özelliklere sahip bir sistemdir. Autofs, wildcards (joker karakterler) gibi özellikleri destekler.
Systemd Automount: Daha modern bir yaklaşım sunar ve mount unit dosyalarıyla çalışır. Ancak, joker karakter desteği olmadığından dolayı RHCSA sınavında yer almaz.

Autofs ile Automountın Avantajları

Kullanıcı alanında çalışır ve root yetkileri gerektirmez.
Dosya sistemleri talep üzerine bağlanır ve işlem sona erdiğinde otomatik olarak bağlantıyı sonlandırır.
Wildcard desteği sayesinde dinamik bağlantıları kolayca yapılandırabilir.
Düşük sistem kaynak kullanımı

Autofs ile Automount Yapılandırması

1- Autofs ve nfs hem Server tarafı hem de Client tarafında kuralım.

dnf -y install autofs nfs-utils

2- Autofs vs nfs servisleri çalıştıralım, ardından firewall ayarlarını yapalım.

systemctl enable --now autofs.service
systemctl enable --now nfs-server.service
firewall-cmd --add-service={nfs3,mountd,rpc-bind,nfs} --permanent
firewall-cmd --reload

3- Paylaşmak istediğimiz dizi Server tarafında oluşturalım ve gerekli izinleri verelim.

mkdir -p /sharedfolder
chmod 777 /sharedfolder

4 – exports dosyasında paylaşmak istediğimiz dizin konumu ve Client bilgilerini girelim, ardından aktifleştirelim.

vim /etc/exports 
/sharedfolder Client'in ip adresi veya hostname:/paylaştığınız/dosyanın/yerleşeceği/konum(rw,sync)
:wq
Not: Eğer DNS hizmeti aktif değilse sadece ip adresi girin, hostname kullanmayın.
exportfs -rav

5- Client tarafında Autofs ana dosyasını yapılandıralım.

vim /etc/auto.master
# şu satırı dosyaya ekleyelim
/paylaşılan/dosyanın/yerleşeceği/yer*  /etc/auto.yapilandirma --timeout=10**
:wq
* dosya mevcut değilse otomatik olarak oluşturulacaktır.
** eğer 10 saniye içinde bağlanmaz ise iletişim kesilsin.

6- Yapılandırma dosyasını oluşturalım.

vim /etc/auto.yapilandirma
# şu satırı dosyaya ekleyelim
access* -fstype=nfs** ip adresi veya hostname:/sharedfolder
:wq
* Bu giriş noktasıdır. istediğimiz metni yazabiliriz
** dosya tipi

7- Autofs servisini baştan çalıştıralım.

systemctl restart autofs.service

8- Bağlanmaya test edelim.

cd /paylaştığınız/dosyanın/yerleşeceği/konum/access
NOT : Yapılandırma dosyasındaki yazdığımız giriş noktasını (access) yazmamız gerekiyor, aksi takdirde paylaşılan dosyalar görünemez.

WildCards Karakterlerle Automount

Wildcards, otomatik bağlantıları daha dinamik hale getirir. Bu, özellikle kullanıcı ana dizinlerini bağlamak için faydalıdır.

WildCards (Joker Karakterler):

*: Sıfır veya daha fazla karakteri temsil eder
?: Tek bir karakteri temsil eder
[]: Karakter aralığını veya kümesini belirtir

Avantajları:

Dinamik mount
Esnek konfigürasyon
Otomatik algılama

autofs Konfigürasyonu için WildCards Kullanımı:

/etc/auto.master dosyasında:

/mnt/auto   /etc/auto.misc   --timeout=10

2. /etc/auto.yapilandirma dosyasında:

# Tüm USB cihazları otomatik mount
usb*        -fstype=auto   :/dev/sd[b-z]
# Belirli disk bölümleri
disk?       -fstype=ext4   :/dev/sda[1-5]

usb* tüm USB cihazlarını
disk? tek karakterli disk mount noktalarını
[a-c] a, b, c karakterlerini kapsar

Systemd Automount ile Automount

Systemd automount, mount unit ve automount unit dosyaları ile çalışir. Bu yöntem, sabit bağlantı ihtiyacı duyulan sistemler için uygundur, ancak joker karakter desteği sunmaz.

Systemd ile Automountın Avantajları

Systemd üniteleri ile entegre mount yönetimi
Daha modern ve bütünleşik sistem yaklaşımı
Gelişmiş bağımlılık yönetimi

Systemd ile Automount Yapılandırması

1- Server Tarafındaki Yapılandırmalar

Paylaşmak istediğimiz dizi Server tarafında oluşturalım ve gerekli izinleri verelim.

mkdir -p /sharedfolder
chmod 777 /sharedfolder

exports dosyasında paylaşmak istediğimiz dizin konumu ve Client bilgilerini girelim, ardından aktifleştirelim.

vim /etc/exports /sharedfolder Client'in ip adresi veya hostname:/paylaştığınız/dosyanın/yerleşeceği/konum(rw,sync) :wq Not: Eğer DNS hizmeti aktif değilse sadece ip adresi girin, hostname kullanmayın. exportfs -rav

sudo systemctl enable --now nfs-server 

sudo firewall-cmd --permanent --add-service=nfs 

sudo firewall-cmd --reload

2- Client Tarafındaki Yapılandırmalar

Mount için dizin oluşturalım.

sudo mkdir -p /mnt/share

.mount Birim dosyasını şu konumda /etc/systemd/system/share.mount oluşturalım.

[Unit]
Description=Mount NFS Share from Server

[Mount]
What=Server'in IP adresi:/sharedfolder
Where=/mnt/share
Type=nfs
Options=defaults

[Install]
WantedBy=multi-user.target

.automount Birim dosyasını şu konumda /etc/systemd/system/share.automount oluşturalım.

[Unit]
Description=Automount NFS Share from Server

[Automount]
Where=/mnt/share

[Install]
WantedBy=multi-user.target

systemd’yi yeniden başlatıp otomatik bağlamayı etkinleştirelim.

sudo systemctl daemon-reload
sudo systemctl enable share.automount
sudo systemctl start share.automount

Yapılandırmayı test edelim.

ls /mnt/share
mount | grep /mnt/share

Peki akıllara şu soru gelir!

Neden İki Ayrı Dosya Gerekli?

Systemd, mount ve automount işlemlerini ayrı görevler olarak ele alır. Bu nedenle iki farklı dosya gereklidir:

1. `.mount` Ünitesi: Mount Yapılandırmasını Tanımlar

Neyin mount edileceğini belirler (NFS paylaşımı, disk bölümü)
Nereye mount edileceğini gösterir
Dosya sistemi türünü tanımlar
Mount seçeneklerini yapılandırır

2. `.automount` Ünitesi: İstek Üzerine Mount Tetikler

Belirli dizine erişimi izler
Dizin kullanıldığında mount işlemini başlatır
Talep üzerine mount sağlar
Boşta kalma durumunda otomatik unmount imkanı sağlar

Neden İki Dosya?

Avantajları

Modülerlik: Her dosya farklı bir sorumluluğu üstlenir
Yeniden Kullanılabilirlik: Statik ve dinamik mountlar için esneklik
Bağımsız Kontrol: Automount ve mount işlemleri ayrı ayrı yönetilebilir

Çalışma Mantığı Analojisi

Automount ünitesi: Hareket sensörü gibi
Mount ünitesi: Kapı açma mekanizması gibi

Temel Kural

Systemd automount için mutlaka iki dosyaya ihtiyaç duyar.

Örnek Konfigürasyon

# .mount dosyası
[Mount]
What=//sunucu/paylasim
Where=/mnt/paylasim
Type=cifs

# .automount dosyası
[Automount]
Where=/mnt/paylasim
Options=timeout=60

Bu yapı, sistemin kaynak kullanımını optimize ederken esnek mount mekanizması sağlar.

Sonuç

Linux ortamlarında mount teknolojileri sürekli evrim geçirmektedir. Systemd automount, geleneksel autofs’un yerini giderek almakla birlikte, her iki teknoloji de farklı sistem gereksinimlerinde hala kullanılmaktadır.

Öneriler:

Sistemin ihtiyaçlarına göre doğru mount teknolojisini seçin
Performans ve güvenlik gereksinimlerini dikkate alın
Düzenli olarak mount konfigürasyonlarınızı gözden geçirin

Teknolojinin sürekli gelişimi, Linux depolama yönetiminin daha verimli ve esnek hale geleceğini göstermektedir.